Over BKNL


Beeldende Kunst Nederland (BKNL) is een informeel overleg van organisaties die opkomen voor het belang van beeldend kunstenaars, musea, presentatie-instellingen en galeries in Nederland. De verschillende BKNL-partners trekken gezamenlijk op in het beijveren van een steviger draagvlak voor de beeldende kunst. In dat kader verzorgt BKNL onder andere op maat gemaakte werkbezoeken van politici aan kunstenaars en kunstinstellingen. Bij BKNL zijn aangesloten: Platform BK, de Kunstenbond, Kunsten ‘92, de Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars (BBK), de Nederlandse Galerie Associatie (NGA), de Vereniging van Nederlandse Kunstbeurzen (VNKB), de belangenvereniging voor presentatie-instellingen De Zaak Nu, het Overleg Beeldende Kunstacademies (OBK), BOK (Beroeps Organisatie Kunstenaars) en de Museumvereniging. In 2022 is Marianne Versteegh voorzitter van BKNL, het penvoerderschap is bij De Zaak Nu belegd.

BKNL ontstond in 2013 toen de bezuinigingen op beeldende kunst en cultureel erfgoed in Nederland van kracht gingen. Sindsdien zijn binnen dit informele overleg verschillende onderwerpen ter sprake gebracht. Zoals honoraria voor kunstenaars en de behoefte aan relevante sectorinformatie.

In vervolg op een inventariserend onderzoek kunstenaarshonoraria in Nederland (Ape 2014) hebben de onderzoeksbureaus SiRM en PPMC in 2015 het contractproces tussen kunstenaars en kunstinstellingen bij zeven tentoonstellingen geanalyseerd om ‘best practices’ te vinden en aanbevelingen te kunnen doen aan kunstenaars, musea en presentatie-instellingen. Eind 2015, tijdens de conferentie Cultuur in Beeld, georganiseerd door het ministerie van OCW, gingen onderzoekers en betrokkenen over de resultaten van het SiRM rapport in discussie. Het debat bevestigde de conclusies: aanwezigen vonden dat het honorarium voortaan van de rest van een tentoonstellingsbegroting zou moeten worden gescheiden. Zowel musea, presentatie-instellingen als kunstenaars herhaalden hun behoefte aan een (informele) richtlijn.

Een tweede belangrijk onderwerp binnen BKNL is de groeiende behoefte aan relevante sectorinformatie. Op dit moment ontbreekt een coherent, breed gedeeld en actueel overzicht van de sociaal-economische positie van beeldend kunstenaars en een goed zicht op de betekenis van beeldende kunst voor het culturele veld en voor andere maatschappelijke domeinen. Er zijn wel deelonderzoeken verricht maar die belichten alle een (klein) deel van dit vraagstuk. Dit maakt het lastig voor onder andere het overlegplatform BKNL vanuit een stevige empirische basis het onderwerp van bijvoorbeeld de sociaal-economische positie van de beeldend kunstenaar aan te snijden; het draagvlak voor de beeldende kunst te thematiseren; of de discussie te voeren over effecten van bezuinigingen op werk en inkomen. BKNL heeft daarom onderzoeker Henk Vinken (Pyrrhula Research Consultants) en onderzoeksbureau Berenschot gevraagd een inventarisatie te maken van beschikbare data op het gebied van hedendaagse beeldende kunst. Henk Vinken verzorgde een uitgebreide analyse van beschikbare cijfers over beeldend kunstenaars, waarbij de inkomenspositie een belangrijk thema was. Berenschot verzorgde een breder, globaler overzicht van beschikbare data op het gebied van instellingen, festivals en individuen. Het geheel moet een inzichtelijk en samenhangend beeld van de beeldende kunstsector geven, van individuen tot instellingen.