Kabinet stimuleert succesvolle honorariumrichtlijn
Het kabinet neemt kunstenaarshonoraria serieus. Met Prinsjesdag is door het kabinet bekendgemaakt dat het Mondriaan Fonds voor 2019 en 2020 een jaarlijks bedrag van 800.000 euro krijgt om kunstinstellingen te stimuleren kunstenaars naar behoren te honoreren voor tentoonstellingen. Het kabinet beloont hiermee het succes van de richtlijn kunstenaarshonoraria, een uniek en gezamenlijk initiatief van beeldende kunstsector.
Uit recent onderzoek blijkt: het aantal musea en instellingen dat kunstenaars honoreert is in een jaar tijd verdubbeld. De richtlijn kunstenaarshonoraria slaat het eerste jaar na introductie al goed aan en het doel, namelijk van een betere onderhandelingspraktijk, wordt bereikt. De stimuleringsbijdrage van het Mondriaan Fonds blijkt hierbij cruciaal.
Op basis van de positieve ervaringen en de uitkomsten van een brede enquête onder instellingen en kunstenaars zal de initiatiefnemer – BKNL – de richtlijn voortzetten en de richtbedragen opnieuw indexeren. Met het extra budget dat door het kabinet beschikbaar wordt gesteld, kan via het experimenteerreglement kunstenaarshonoraria van het Mondriaan Fonds de richtlijn komende twee jaar worden gestimuleerd. Instellingen die de richtlijn toepassen, kunnen een gedeeltelijke compensatie aanvragen voor de honoraria die zij betalen aan beeldend kunstenaars.
Zorgen voor de toekomst
BKNL is blij met dit succes van de richtlijn en het extra budget voor het Mondriaan Fonds, maar heeft ook zorgen voor de toekomst. Het experimenteerreglement is een tijdelijke bijdrage en instellingen geven aan zonder dit budget niet te kunnen voldoen aan de richtlijn. Om duurzame toepassing van de richtlijn verder te garanderen is het cruciaal dat er na 2020 extra budget beschikbaar komt voor de instellingen en dat een gesprek op gang komt over de hoeveelheid ‘prestatie-eisen’ die aan kunstinstellingen worden opgelegd. BKNL zal hierover in gesprek gaan met het ministerie van OCW en leden van de Tweede Kamer.
Over de richtlijn
In 2017 presenteerde BKNL de richtlijn kunstenaarshonoraria: een uniek en gezamenlijk initiatief van de beeldende kunstsector om te komen tot fair practice en een ‘nieuw normaal’ in de professionele contractpraktijk tussen instellingen en kunstenaars. De richtlijn leidt tot betere vergoedingen voor kunstenaars bij tentoonstellingen zonder verkoopdoel. Uit een brede enquête onder zowel kunstenaars als instellingen blijkt dat vrijwel alle instellingen en ruim 80 procent van de kunstenaars de richtlijn inmiddels kent. Tweederde van de instellingen geeft aan de richtlijn ook daadwerkelijk toe te passen. Dat is opvallend omdat twee jaar geleden tweederde van de instellingen géén honoraria betaalden. Kunstenaars en instellingen zijn blij met het bestaan van de richtlijn die wordt gezien als helder en praktisch goed toepasbaar. Een meerderheid van de instellingen geeft tevens aan dat gedeeltelijke compensatie van de kosten die met het toepassen van de richtlijn gemoeid zijn door het Mondriaan Fonds cruciaal is om de richtlijn toe te kunnen passen. Het streven is dat per 2020 de beloningen aan kunstenaars ten minste op het vereiste minimumniveau zijn.
